Medezeggenschap en toezicht:
een sterke combinatie

Pleidooi voor dialoogmodel

De OR is bij uitstek geschikt om als ‘toezichthouder’ of informatiebron voor toezichthouders tegengas te geven aan besturen. Scholen van OR-leden kan, maar levert niet het gewenste resultaat op betoogt adviseur Luuk Verburgh (*). Hij ziet veel meer heil in een dialoogmodel. 
 
De onderlinge samenwerking tussen medezeggenschap en toezichthouders schiet vaak te kort waardoor foutieve beslissingen of andere besturingsproblematiek kan optreden. Onlangs gaf ir. Cor P. Berkel in een FD-artikel aan dat ondernemingsraden moeten dwarsliggen om de grootheidswaanzin van sommige bestuurders in te perken. Naar zijn mening is de OR tevens toezichthouder en moet hij in die rol meer tegenspraak inbrengen. De oplossing die de auteur van het artikel aandraagt is echter niet de wijze waarop dit soort problematiek het beste kan worden opgepakt. Hij is namelijk van mening dat meer scholing voor een ondernemingsraad gaat bijdragen om meer tegengas te geven.

Samenwerking

Uit mijn praktijkervaring maar ook uit medezeggenschapsonderzoek is gebleken dat de oplossing niet in scholing ligt maar veel meer gezocht moet worden in de manier van samenwerken tussen OR, directie en stakeholders. Waarom zoeken in sommige branches toezichthouders en ondernemingsraden elkaar niet wat vaker op? Ondernemingsraden zijn vaak goed geïnformeerd en zien eerder waar het mis gaat binnen de organisatie. Toezichthouders zouden vervolgens een pro-actievere rol moeten innemen om informatie op te halen bij de medezeggenschap, mocht deze zelf te reactief blijken.

Dialoogmodel

Met name het werken met een dialoogmodel betekent dat een ondernemingsraad verder kijkt dan het personeelsbelang en stimuleert het meedenken over de bedrijfscontinuïteit in grote mate. Op deze manier werkt men als medezeggenschap meer mee aan de bedrijfscontinuïteit en hierdoor blijkt de weg naar toezichthouders minder lang te zijn voor het verkrijgen van relevante informatie en het uitwisselen van visies en beelden. Het dialoogmodel betekent onder meer elkaar vroeger opzoeken bij komende reorganisaties en via een informele werkwijze tot gedragen besluiten komen.

Draagvlak is effectief

Ervaring leert dat wanneer de bestuurder de OR vroegtijdig betrekt, er kwalitatief betere plannen en afspraken ontstaan. Het levert de bestuurder draagvlak op en een veel snellere besluitvorming. Hierdoor kunnen besparingen sneller worden gerealiseerd. Bovendien geeft deze werkwijze de ondernemingsraad grotere invloed op de strategische keuzes van de onderneming. Dit op basis van open agenda's, vertrouwen tussen bestuurder en ondernemingsraad en respect voor elkaars belangen. Toezichthouders hebben een belangrijke rol om het dialoogmodel te stimuleren en te zorgen dat beide partijen goed samenwerken.

Professionaliteit

Ondernemingsraden komen steeds vaker vooraf met goede inhoudelijke ideeën en zijn bereid kritisch te reflecteren op voorgestane maatregelen en op zichzelf. Dit geldt ook voor internationaal opererende ondernemingen waar de informele beïnvloeding van de OR op de topholding is toegenomen. Ook hier geldt dat een goede relatie met de toezichthouders van groot belang is. Belangrijke beslissingen kunnen immers ook door buitenlandse bestuurders worden genomen met grote consequenties voor de Nederlandse onderdelen.

* Luuk Verburgh is organisatieadviseur en adviseert ondernemingsraden en directies. Hij heeft dit artikel geschreven op verzoek van Axyos. Reacties naar: info@axyos.nl 

http://www.axyos.nl